Projekt Stowarzyszenia Ars Scientia "Społeczna odpowiedzialność nauki"
W lutym i marcu uczniowie z klasy 1d, 1f oraz 2LO brali udział w zajęciach realizowanych przez Stowarzyszenie Ars Scientia w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki". Były eksperymenty, pokazy naukowe i majsterkowanie... To była fantastyczna przygoda z nauką i techniką, wszyscy bawili się i pracowali z entuzjazmem. Zapraszamy do krótkiej relacji z zajęć opisanej przez ucznia klasy 1dt Kamila Święch. Zajęcia w placówce techniki Experymentarium 3Z dla uczniów szkól ponadpodstawowych były prowadzone przez pasjonata i popularyzatora nauki i techniki Pana Pawła Pasterza. Była to hybryda łącząca wykład z elementami nauki oraz zajęciami praktyczno-technicznymi.Pracownia zbudowana na wzór kółek zainteresowań jest wyposażona w stanowiska do interaktywnych wykładów i pokazów oraz warsztatowe narzędzia i stanowiska robocze jak również maszyny i obrabiarki. Nowością w placówce jest drukarka 3D.
Wykład rozpoczął się od zagadnienia z zakresu elektrostatyki, która kryje w sobie wiele tajemnic. Zaprezentowano nam informacje o ładunkach elektrycznych, ich pochodzeniu, rodzajach oraz oddziaływaniach między tymi ładunkami. Poznaliśmy co może być izolatorem i przewodnikiem elektrycznym. Dowiedzieliśmy się, że przewodniki to ciała dobrze przewodzące prąd, zawierające cząstki naładowane, które mogą się swobodnie wewnątrz nich przemieszczać. Cząstki te to nośniki prądu, zaś izolatory to substancje, które nie przewodzą prądu elektrycznego. Niezwykle ciekawie przeniesiono nas w świat Nikoli Tesli - inżyniera, serbskiego wynalazcy m.in. radia, transformatora czy prądnicy. Dzięki niemu możliwe stało się zaopatrywanie w energię elektryczną wielu miast. Zaprezentowano nam działanie transformatora Tesli, które wytwarza tak gigantyczne napięcie, że wręcz miota wokół siebie pioruny tworząc Teatr Wysokich Napięć. Kolejno wykład obejmował tematykę prądu stałego i zmiennego. Przez prąd stały rozumie się zazwyczaj prąd o stałym kierunku oraz natężeniu, zaś prąd zmienny to taki, którego wartość lub kierunek ulegają zmianom. Następnie zaprezentowano nam bardzo proste urządzenie elektryczne zbudowane z dwóch metalowych prętów, ułożonych względem siebie na kształt litery "V". Pręty tworzą elektrody, które się nie dotykają. Między nimi jest na tyle duża różnica potencjałów, że następuje przebicie powietrza i powstaje łuk elektryczny, zwany „przeskokiem elektrycznym”. Pod wpływem przepływu prądu powietrze w łuku nagrzewa się i dzięki konwekcji unosi się w górę. W efekcie cały łuk unosi się tworząc efektowne zjawisko. Drabina Jakuba tak nazywa się owo urządzenie, składa się z układu zasilającego wysokim napięciem. Nazwa urządzenia pochodzi od od biblijnej drabiny Jakubowej.
Na zajęciach praktycznych mogliśmy zbudować eksponat swojego pomysłu przerzutnik mechaniczny. Niektóre elementy tego modelu zostały wykonane z żywicy światłoutwardzalnej z druku na drukarce 3D. Proces, w którym to wykonano nazywa się stereolitografią, czyli bardzo precyzyjne naświetlanie ciekłej żywicy światłoutwardzalnej znajdującej się w komorze drukarki 3D. Materiał naświetlany jest przy pomocy skupionej wiązki światła. Najczęściej jest to promieniowanie ultrafioletowe, w wyniku którego następuje jego permanentne utwardzenie. W przerzutniku znajdowały się 3 elementy, które powodowały zmienianie się torów kulki. Po wrzuceniu 4 kulek od góry, mechanizm rozdzielał je do 4 oddzielnych komór, niezależnie od początkowego ustawienia przerzutników wydrukowanych w drukarce 3D.Gotowy model wzbogacił kolekcję posiadanych przeze mnie eksponatów z zakresu fizyki. Zajęcia te są niezwykle ciekawe i rozwijają twórcze myślenie. Nawiązują do najlepszych tradycji nauczania poprzez doświadczenia i eksperymenty edukacyjne.